Pazarlama Psikolojisi Kararlarınızın Kontrolünü Ele Geçirebilir mi?
Hangi mecrada olursanız olun, markanızla etkileşim haline giren her bir kişi belirli bir yolculuktan geçer. Tüketicilerin davranışlarını etkileyen, onları satın almaya itecek olan psikolojik faktörleri anlamak da pazarlamanızın başarılı olmasını sağlar. Burada unutulmaması gereken en önemli etkenlerden biri, insan davranışlarının hiçbir zaman durağan olmadığıdır.
-Koşullar ve toplumsal değişimler, tüketicilerin karar alma süreçlerini ve paralarını neye harcayacaklarını büyük oranda etkiler-
Tüketicilerin satın alma kararları, çoğu zaman kontrol edemediğimiz bilinçsiz faktörler tarafından yönlendirilebilir. Bu faktörleri ortaya çıkarmak ve uygulanacak olan pazarlama taktiklerine yedirmek, markaların rekabette öne çıkmalarına ve müşterilerinin güvenlerini kazanmaya büyük ölçüde yarar sağlar.
Peki Nedir Bu Pazarlama Psikolojisi?
Önemli birçok psikolojik ilkenin içerik pazarlamasından e- posta kampanyalarına, tasarımlarına ve sloganlarına kadar birçok farklı pazarlama yöntemlerine dahil edilmesi sürecine “pazarlama psikolojisi” adı verilir. Nöropazarlama olarak da adlandırılabilen bu pazarlama psikolojisi, insanların satın alma davranışlarını ya da yaptıkları şeyleri neden bu şekilde yaptıklarını araştırmayı esas alır. Markalar için hedef kitleyi neyin harekete geçireceğini anlamak, onların anlayacakları bir dilde konuşmak bu noktada oldukça önemlidir.
Pazarlama psikolojisini iyi anlamak istiyorsak nihai amacımızın tüketicileri manipüle etmek değil, etkilemek olduğunu asla unutmamak gerekir. Çünkü ikinci etken, etik dışı ve yanıltıcı bir pazarlama türü olacaktır ve bu durum da kısa ya da uzun vadede markaları olumsuz etkileyecektir.
Pazarlama ve Psikolojinin Kesişimi
Pazarlama, seneler boyunca doğru hedef kitleye ulaşmak ve etkisini artırmak için birçok farklı yola başvurdu. Bunlar arasında en etkili yöntemlerden biri olan pazarlama psikolojisinin de tüketiciler üzerindeki etkisi kanıtlandıktan sonra birçok alanda kullanılmaya başlandı.
“Hedef kitlenin duygusal davranışlarını tetiklemenin bir yolunu bulmak, markaların yeni müşteriler kazanmasına olanak tanır”
İnsan beyni karmaşıktır, bunu biliyoruz. Ancak nasıl çalıştığını anladığınızda müşterilerin ihtiyaçlarını anlamak, duygusal tepkilerinden yararlanmak ve karar verme aşamalarını yönlendirmek için bazı tetikleyicileri kullanmak oldukça kolay bir hale gelir. Örnek verecek olursak; duman dedektörü satıyorsanız, tüketiciler bu ürünü -ihtiyaçları olmasa da- “ailelerini korumak” için satın alabilirler.
Gün sonunda markaların yapması gereken; tüketicilerin nasıl düşündüklerini ve ne istediklerini anlamak için kendilerini hedef kitlelerinin yerine koyması gerekir. Bu durum pazarlama psikolojisinden de bağımsız, herhangi iyi bir pazarlama stratejisinde zaten bulunması gereken bir şeydir.
Renk Psikolojisi
Renklerin kullanımı, psikolojik olarak markalaşma stratejilerinde ve pazarlamada oldukça önemli bir rol oynar. Farklı renkler, farklı duygu ve kavramlarla ilişkilidir. Örneğin; turuncu kendimizi yaratıcı, başarılı ve coşkulu hissetmemizi sağlarken, kırmızı ise genellikle enerji, güç ve tutkuyu temsil eder.
Tüm bunların yanında kişilerin renklere bakış açısı kültürleri ve yaşam deneyimleri açısından oldukça önemli bir yer tutar. Bu nedenle, ürününüzde ya da markanızda kullanacağınız renkleri seçmeden önce hedef kitlenin demografisini ve kampanyanızın bağlamını göz önünde bulundurduğunuzdan mutlaka emin olmalısınız.
Karşılıklılık
İnsan psikoloji, bir şey aldığı zaman genellikle karşılığında bir şey sunmak ister. Karşılıklılık ilkesinin temel fikri de aslında buradan gelir. Karşılıklılık ilkesi sayesinde, hem “gerçek hayatta” hem de iş ve müşteri ilişkilerinde daha güçlü iletişim ve ilişkiler kurmanız sağlanabilir. Potansiyel müşterilerinize ya da sadık müşterilerinize değerli bir şey sunduğunuz zaman, işinize yardımcı olacak herhangi bir şey yapmak isteyebilirler. Bu noktada da pazarlama psikolojisinin “karşılıklılık” ilkesinin etkilerini derinden hissedersiniz.
Tuzak Etkisi
Tuzak etkisi, genel olarak fiyatlandırma modellerinde karşımıza çıkar. Kullanıcıları en pahalı seçeneğe yönlendirmek için kasıtlı olarak bir fiyat noktası bulundurulur.
Kıtlık
Bir otelde oda tutmaya karar verdiniz ve web sitesinde “Bu fiyata yalnızca 2 oda kaldı!” şeklinde ibareler gördünüz. Bu pazarlama stratejisi tamamen “kıtlık” ilkesiyle örtüşür. Kıtlık psikoloji ilkesi, arz ve talebin basit formülüne geri dönüşü hatırlatır:
Fırsat, ürün ya da içerik ne kadar nadirse, o kadar değerlidir.”
Empati
Tüketicileri etkilemek ve onları markanıza yaklaştırmak istiyorsanız, öncelikle güven sağlamanız gerekir. Bu durumun oluşabilmesi için de en önemlisi, tüketicilerin ihtiyaçlarını, sıkıntılı noktalarını anlamak ve tüm bu detayları doğru bir biçimde ele almaktır. Bu şekilde müşterilerin kendilerini daha güvende, mutlu ve rahatlamış hissetmelerini sağlayabilirsiniz.
Görsel İyileştirme
Bir görüntünün bin kelimeye bedel olduğunu muhtemelen duymuş ya da okumuşsunuzdur. Bu durum aynı zamanda pazarlama psikolojisinin temel ayaklarından birini oluşturur. İnsan beyni, metin bloklarından daha hızlı işleyebildiği için görüntüleri sözcüklere kıyasla daha çok tercih ediyor. Bu nedenle sosyal medya ajansları ya da kurumların içerisinde bulunan yaratıcı bir tasarım ekibi, işletmeler için oldukça değerlidir.
Pazarlama cephaneliğinizde bulunan araçların fazlalığı, markaların bir o kadar başarılı olmasına katkı sağlar.
Ancak bugün işe yarayan etkenler ve fikirler yarın farklı bir şeye dönüşebilir. Dünyanın hızlı değişimiyle birlikte tüketicilerin de var olan tüm uyaranlara yanıt verme biçimleri değişim gösteriyor. Bu noktada markalara, son gelişmelerden haberdar olan ve her zaman kullanıcılarının özünde kim olduklarını anlamaya çalışacakları stratejiler belirlemek kalıyor.
Pazarlama psikolojisi çatısı altında daha birçok madde bulunuyor. Bu stratejiler hakkında bilgi sahibi olmak ve uygulamak, markaların işlevlerini büyütmekte katkı sağlayabilir fakat başarısız stratejiler de bir o kadar olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bu noktada kilit nokta, sürekli olarak sonuçları izlemek, test etmek ve optimize edilmesini sağlamaktır. Bu pazarlama psikolojisi ilkelerini doğru biçimde uygulamak için güvenilir bir sosyal medya ajansından yardım almanız markanız için büyük ölçüde katkı sağlayacaktır.
Sizlere bu yazımızda da bahsettiğimiz gibi; küçük detaylar büyük farklar yaratabilir.
İsmail Onur Anayurt, 2020 Kasım ayından bu yana, Fevreka Reklam Ajansı’nda Yazar olarak çalışıyor.
Hayatın geçiciliğinin farkında olarak, yazdıklarıyla dünyaya iz bırakmayı ve fikirleriyle ölümsüz kalmayı amaçlıyor.