Fazla Vadedip Çok Azını Veren “Yanıltıcı” Reklam Biçimi: Clickbait
Dilimizde “tıklama tuzağı” olarak adlandırılan clickbait, bir içeriğin tıklanması için sansasyonel ya da yanıltıcı başlıklar yazma şeklinde tanımlanabilir. İçeriğe olan trafiği teşvik etmek için genellikle verilen iddialar abartılır ve önemli bilgiler dışarıda bırakılır. Günümüzde clickbait terimi dijital dünyada olumsuz anılır bir hale gelmiştir.
Clickbait yönteminde amaç genellikle içeriğin gerçekte olduğundan çok daha cazip görünmesini sağlamaktır.
Tıklama tuzağının yaygın olarak çevrimiçi medyada karşılaştığımız bir yöntem olduğunu zannediyorsanız yanılıyorsunuz. Bu tür içerikler, basılı gazetecilik zamanından bu günlere kadar geliyor. 19. yüzyıla baktığımızda gazeteler tiraj rakamları için mücadele ederken, yeni ziyaretçileri çekmenin en hızlı ve en etkileyici yolunun okuyucuların ilgisini çekmek adına akılda kalıcı manşetler kullanmak olduğunu fark ettiler. 21. yüzyıla geldiğimizde ise hızla ilerleyen bu yöntem, akılda kalıcı gazete manşetlerinden akılda kalıcı blog başlıklarına dönüştü. Tabii günümüz dijitalleşme imkanları kapsamında SEO’nun daha da tanınır olması ve birçok markanın da web sitelerine giden trafiği artırmak istemeleriyle, tıklama tuzağı kavramı oldukça canlı zamanlar geçirmeye başladı.
Clickbait (Tıklama Tuzağı) Nasıl İşe Yaradı?
Tıklama tuzağı yöntemi, insanı duygular ve meraktan yararlanma yeteneği sayesinde bu zamana kadar kusursuz çalıştı.
“Merak boşluğu” adı verilen bu durum, daha fazlasını bilmek istemenin de psikolojik bir dışa vurumu olarak karşımıza çıkıyor. Çoğu tıklama tuzağı başlığı, okuyucuların bağlantılara ya da başlıklara tıklayarak yeni bir şeyler öğreneceklerini düşünmelerini sağlayacak biçimde yapılandırılıyor.
Bu noktada önemli etik not; sayfa trafiği elde etmek için yalnızca etkileyici ve merak uyandırıcı bir başlık kullanmanız yeterli değil, içeriğinizde gerçek bilgi ve değer sunmanız da gereklidir. Aksi taktirde tıklama tuzağına düşen kullanıcılar, hizmet aldıkları sayfa, marka ya da ürünlere karşı olumsuz tavır geliştirebilirler. Burada da ajans bünyelerinde çalışan copywriter ya da içerik yazarlarına dikkat gerektiren büyük bir iş düşüyor.
Clickbait Pazarlamada Nasıl Kullanılabilir?
Clickbait yöntemi iyi şekilde kullanıldığında insanları durdurabilir ve dikkatlerini tamamen sizin içeriğinize yönlendirebilir. Peki tıklama tuzağını etkili ve olumlu bir şekilde nasıl kullanabilirsiniz?
Sarsıcı Dil
Basit ama etkili şekilde hikâye anlatımı ya da başlık kullanımı, okuyucuları her zaman merak ettirir ve içeriğe yönelmesini sağlayabilir.
“X sanatçısı yeni bir saç uzatma formülü denedi. Neler olduğuna inanamayacaksınız!”
İçi Boş Zamirler
Clickbait dünyasında “bu” kelimesi o kadar önemlidir ki!
“Bugün görmeniz gereken tek şey bu”
Dijital dünyada sıklıkla karşılaştığımız bu kalıp yüzünden durduk yere kendi merakımızla baş başa kalabiliriz. Burada yaratılan bilgi boşluğu, kullanıcıların ilgisini çekebilir ve onları tıklama davranışına itebilir.
Eylem Sözcükleri
“Öğren”, “Bak”, “İzle” ….
Kullanıcıların daha fazlasını isteyip istemediğine bakılmaksızın birçok eyleme dayalı başlıklar oluşturulduğunu görmek hiç zor değildir. Burada okuyucuları belirli bir harekete geçirme ifadesi kullanılarak clickbait yöntemi oluşturulur.
Ters Anlatımlar
Tıklama tuzağı yönteminde sorular okuyucuların dikkatini çekmek için tam tersine çevrilebilir.
“Diyetisyenler, bu yöntemle zayıflamanın doğru olduğunu söylüyorlar. Bu doğru mu?”
Burada önemli olan noktanın altını tekrar çizelim; ilgi çekici şekilde yönlendirme yapılan içerikler, değerli ve kaliteli sayfalara açılmalıdır. Diğer türlüsü etik ve doğru bir yaklaşım değildir.
Merak Uyandırıcılık ile Clickbait’i Karıştırmak
Son zamanlarda clickbait kullanımının birçok olumsuz örneğiyle karşılaşan kullanıcılar, artık merak uyandıran ve meraklarına başlıkta cevap bulamadıkları içerikleri direkt olarak clickbait olarak düşünebiliyorlar. Bu noktada unutulmaması gereken; tık tuzağından söz edilebilmesi için atılan başlıkların içerikle uyumsuz bir biçimde anlamsız, abartılı ve yanıltıcı olması gerektiğidir. Bir başlığın içerisinde bilgi olmaksızın merak uyandırması, atılan başlığın başarısını gösterir. Bu durum başlığın ucuz bir numara olduğu anlamına gelmez.
Clickbait’i İyi Bir Şekilde Kullanmak
Kullanıcılarınıza gerçekten yarar sağlayan bir hizmet ya da ürüne sahipseniz, hizmetinize karşı beyan ya da vaatlerinizi kullanabileceğiniz bir clickbait yönteminden faydalanmakta yanlış bir durum söz konusu değildir. Doğru ve adil bir şekilde uygulanan clickbait yöntemi, tüketicilerin doğal yoldan meraklarına hitap eder ve etkileşim vermelerini sağlar. Dikkat çekmek amaçlı ince ve ayrıntılı taktikler kullanılsa da bunu destekleyebilen ve verdikleri vaatleri yerine getirebilen içerikler, clickbait yönteminin olumlu etkilerini üzerlerinde toplayabilirler. Markalarınız için en doğru stratejileri belirlemek ve olumsuz algı yaratabilecek hatalara düşmemek için kaliteli bir içerik ajansıyla iş birliği yapabilirsiniz.
Etik ve doğru biçimde kullanılmayan tıklama tuzağı, markanıza olan güveni zedeleyebilir. Bu nedenle de clickbait üzerinden olumlu sonuçlar almanız iki önemli maddeyi esas alır:
- Dürüst ve ilgi çekici başlıklar yazın.
- Okuyucularınız içeriklerinize tıkladığında onları hayal kırıklığına uğratmayın.
Clickbait Yerine Kullanılabilecek Yöntemler Nelerdir?
Clickbait yönteminin olumsuz algısı sebebiyle güven kaybetmemek isteyen kullanıcılar, güvenilir bir sosyal medya ajansıyla çalışabilir ve SEO çalışmalarıyla birlikte yaratıcı başlıklara sahip oldukları gibi trafiklerini de artırabilirler. Ancak bu yöntem clickbaitten çok daha fazla emek isteyen ve uzun süreli bir yolculuktur.
İsmail Onur Anayurt, 2020 Kasım ayından bu yana, Fevreka Reklam Ajansı’nda Yazar olarak çalışıyor.
Hayatın geçiciliğinin farkında olarak, yazdıklarıyla dünyaya iz bırakmayı ve fikirleriyle ölümsüz kalmayı amaçlıyor.